തബൂക്ക് യുദ്ധയാത്രയിൽ നിന്ന് മാറി നിന്നവർ നാല് തരം ആളുകളായിരുന്നു.

1) തിരുനബി (സ) ഒരു പ്രത്യേക ചുമതല ഏൽപ്പിച്ച ഭാഗ്യവാന്മാർ: ആ കടമ നിർവഹിക്കാൻ വേണ്ടി മാറി നിന്നവർ.

2) നിയമാനുസൃതമായ കാരണങ്ങളാൽ കഴിയാതിരുന്നവർ: ശാരീരിക പരിമിതി, രോഗം, ബലഹീനത, അല്ലെങ്കിൽ അങ്ങേയറ്റം ദാരിദ്ര്യം കാരണം യാത്ര ചെയ്യാൻ വാഹനമൊന്നും ഇല്ലാത്തവർ. ഇവരുടെ ഒഴികഴിവ് നിയമാനുസൃതമാണെന്ന് അല്ലാഹു സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുകയും അവരോട് ക്ഷമിക്കുകയും ചെയ്തു. വാസ്തവത്തിൽ, അങ്ങനെയുള്ളവർ തങ്ങൾ പോകുന്നിടത്തെല്ലാം മുസ്‌ലിം സൈന്യത്തോടൊപ്പം മനസ്സുകൊണ്ട് ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് തിരുനബി (സ) പറഞ്ഞു. അതായത്, അല്ലാഹു അവരെയും ആ യാത്രയുടെ അനുഗ്രഹങ്ങളിലും പ്രതിഫലങ്ങളിലും ഉൾപ്പെടുത്തി.

3) കപടവിശ്വാസികൾ: ഇവർ ശപിക്കപ്പെട്ടവരാണ്, പരിശുദ്ധ ഖുർആനിലൂടെ അല്ലാഹു തൻ്റെ അപ്രീതി അവരോട് പ്രകടിപ്പിച്ചു.

4) മടി കാരണം പോകാതിരുന്നവർ: ഇക്കൂട്ടത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ച് മൂന്ന് പേരുണ്ടായിരുന്നു: ഹദ്റത്ത് കഅബ് ബിൻ മാലിക് (റ), ഹദ്റത്ത് മുറാറ ബിൻ റബീഅ് (റ), ഹദ്റത്ത് ഹിലാൽ ബിൻ ഉമയ്യ (റ). ഈ മൂന്ന് പേരെക്കുറിച്ച് താഴെ പറയുന്ന പരിശുദ്ധ ഖുർആൻ വാക്യം അവതരിച്ചു:

“പിന്നിൽ നിർത്തപ്പെട്ട മൂന്ന് പേർക്കും (അവൻ ഔദാര്യം ചെയ്തിരിക്കുന്നു) ഭൂമി വിശാലമായിരുന്നിട്ട് കൂടി അതവർക്ക് ഇടുങ്ങിയതായി തീരുകയും സ്വന്തം ജീവൻ പോലും അവർക്ക് ഭാരമായി തീരുകയും അല്ലാഹുവിൻ്റെ കോപത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുവാൻ അവനിലേക്കല്ലാതെ വേറെ ഒരു അഭയമാർഗവുമില്ലെന്ന് അവർ മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് വരെ (ആ സ്ഥിതി നീണ്ടു നിന്നു) . പിന്നീട് അവർ പശ്ചാത്തപിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി അല്ലാഹു അവരുടെ നേരെ കാരുണ്യത്തോടെ തിരിഞ്ഞു. തീർച്ചയായും അല്ലാഹു വളരെയധികം പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുന്നവനും കരുണാമയനുമാകുന്നു.”
(വിശുദ്ധ ഖുർആൻ, 9:118) 

ഹദ്റത്ത് കഅബ് ബിൻ മാലിക് (റ) തന്നെ ഇപ്രകാരം വിവരിച്ചു:

നബി (സ) പങ്കെടുത്ത ഒരു യുദ്ധത്തിൽ നിന്നും ഞാൻ വിട്ടുനിന്നിട്ടില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം വിശദീകരിക്കുന്നു, തബൂക്ക് യുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് ഒഴികെ. ബദർ യുദ്ധത്തിൽ നിന്നും ഞാൻ വിട്ടുനിന്നിരുന്നു, എന്നാൽ ആ യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുക്കാതിരുന്നവരോട് തിരുനബി (സ) യാതൊരു ദേഷ്യവും പ്രകടിപ്പിച്ചില്ല.

നബി (സ) ഖുറൈശികളുടെ കച്ചവടസംഘത്തെ തടയാൻ വേണ്ടി മാത്രമാണ് പുറപ്പെട്ടത്, എന്നാൽ യുദ്ധത്തിന് ഒരുങ്ങാതെ തന്നെ അല്ലാഹു അവരെ ശത്രുക്കളുമായി കൂട്ടിമുട്ടിച്ചു. ഇസ്‌ലാമിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കാനുള്ള ഉറച്ച പ്രതിജ്ഞയും ഉടമ്പടിയും ഞങ്ങൾ എടുത്ത അഖബയുടെ രാത്രിയിൽ ഞാനും തിരുനബി (സ) യോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്നു. ആ രാത്രിക്ക് പകരമായി എനിക്ക് ബദറിൽ പങ്കെടുക്കാനുള്ള സൗഭാഗ്യം ലഭിക്കണമെന്ന് ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല, (അഖബയിലെ ഉടമ്പടിയാണ് ഇതിനേക്കാൾ വലുതെന്ന് അദ്ദേഹം കരുതിയിരുന്നു), ബദറിനാണ് ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ കൂടുതൽ പ്രസിദ്ധിയെങ്കിൽ പോലും.

​എൻ്റെ അവസ്ഥ ഇങ്ങനെയായിരുന്നു: ഞാൻ ഒരിക്കലും അത്രയും ശക്തനും സമ്പന്നനുമായിരുന്നില്ല (ഇത് തബൂക്കിൻ്റെ സംഭവത്തെക്കുറിച്ചാണ് അദ്ദേഹം പറയുന്നത്, അന്നത്തെ എൻ്റെ അവസ്ഥ; ഞാൻ വളരെ സന്തോഷവാനും ശക്തനുമായിരുന്നു), എന്നാൽ ആ യുദ്ധത്തിൽ നബി(സ) നിന്ന് ഞാൻ വിട്ടുനിന്നപ്പോൾ അത്രയും സമ്പന്നനായിരുന്നു. അല്ലാഹുവാണ് സത്യം, അതിനുമുമ്പ് ഒരിക്കലും എൻ്റെ പക്കൽ ഇത്രയധികം ഒട്ടകങ്ങൾ ഒരുമിച്ചിരുന്നില്ല, ഈ യുദ്ധത്തിനിടയിൽ ഞാൻ രണ്ട് ഒട്ടകങ്ങളെ ശേഖരിച്ചു.
​തിരുനബി (സ) ഏത് യുദ്ധത്തിന് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നാലും, അവിടുന്ന് അത് രഹസ്യമാക്കിവെക്കുകയും മറ്റൊരു ദിശയിലേക്ക് പോകാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നതായി സൂചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു. ഇത് സാധാരണയായി അവിടുത്തെ യുദ്ധതന്ത്രമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഈ യുദ്ധമുണ്ടായപ്പോൾ, തിരുനബി (സ) കടുത്ത ചൂടുള്ള സമയത്താണ് പുറപ്പെട്ടത്, അവിടുത്തെ മുന്നിൽ വിദൂരമായ യാത്രയും, വിജനമായ മരുഭൂമിയും, ധാരാളം ശത്രുക്കളുമുണ്ടായിരുന്നു.

അവിടുന്ന് മുസ്ലീങ്ങൾക്ക് അവരുടെ സ്ഥിതി തുറന്ന് പറഞ്ഞു കൊടുത്തു. ഈ യുദ്ധത്തിന് നാം പോകുകയാണെന്ന് അവിടുന്ന് മറച്ചുവെക്കാതെ പറഞ്ഞു, അതുവഴി അവർക്ക് ആവശ്യമായ തയ്യാറെടുപ്പുകൾ നടത്താൻ കഴിഞ്ഞു. അവിടുന്ന് പോകാനുദ്ദേശിക്കുന്ന ദിശയും അവർക്ക് പറഞ്ഞു കൊടുത്തു. തിരുനബി (സ) യോടൊപ്പം ധാരാളം മുസ്ലീങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, അവരുടെ എണ്ണം കൃത്യമായി രേഖപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു ഗ്രന്ഥവും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല, (ഇവിടെ കഅബ് (റ) രജിസ്റ്ററുകളെയാണ് ഉദ്ദേശിച്ചത്), ആര് പോയി, ആര് പോയില്ല എന്ന് രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നില്ല.

​ഒഴിവായി നിൽക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഒരാളും ഉണ്ടായിരുന്നില്ലെന്ന് ഹദ്റത്ത് കഅബ് പറയുന്നു, ഒഴിഞ്ഞ് നിൽക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ഏതൊരാളും വിചാരിച്ചിരുന്നത്, ദിവ്യവെളിപാടിലൂടെ അല്ലാഹു അത് വെളിപ്പെടുത്തുന്നില്ലെങ്കിൽ ആരും ഈ വിഷയം അറിയില്ല എന്നായിരുന്നു.

പഴങ്ങൾ പാകമായ സമയത്തും തണൽ സുഖകരമായി തോന്നിയ സമയത്തുമാണ് തിരുനബി (സ) ഈ യുദ്ധം ചെയ്തത് അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യും അനുചരന്മാരും യുദ്ധത്തിനായി ഒരുങ്ങി. ഞാനും അവരോടൊപ്പം ഒരുങ്ങാൻ വേണ്ടി പുറപ്പെട്ടു, പക്ഷേ ഒന്നും ചെയ്യാതെ ഞാൻ മടങ്ങി. ഞാൻ എന്നോട് തന്നെ പറയുമായിരുന്നു, ‘എനിക്ക് അത് ചെയ്യാൻ കഴിയും.’ അതിനാൽ ഞാൻ എപ്പോഴും അത് മാറ്റിവെച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. അവസാനം ആളുകൾ ഒരുങ്ങിക്കഴിഞ്ഞു, അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യും അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പമുള്ള മുസ്‌ലിംകളും പുറപ്പെട്ടു, എൻ്റെ യാത്രക്കായി ഞാൻ ഒന്നും ഒരുക്കിയിരുന്നില്ല. ഞാൻ പറഞ്ഞു, ‘ഞാൻ അവർക്ക് ശേഷം ഒന്നോ രണ്ടോ ദിവസം കഴിഞ്ഞ് പുറപ്പെടാൻ ഒരുങ്ങുകയും എന്നിട്ട് അവരോടൊപ്പം ചേരുകയും ചെയ്യാം.’ അവർ പുറപ്പെട്ടതിൻ്റെ അടുത്ത ദിവസം രാവിലെ ഞാൻ ഒരുങ്ങാനായി പുറപ്പെട്ടു, പക്ഷേ ഒന്നും ചെയ്യാതെ മടങ്ങി. അടുത്ത ദിവസം രാവിലെയും ഞാൻ ഒരുങ്ങാനായി പുറപ്പെട്ടു, പക്ഷേ ഒന്നും ചെയ്യാതെ മടങ്ങി. അവർ വേഗത്തിൽ മുന്നോട്ട് പോകുകയും യുദ്ധം എനിക്ക് നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നത് വരെ എൻ്റെ അവസ്ഥ ഇതായിരുന്നു. അപ്പോഴും അവരെ കണ്ടുമുട്ടുന്നതിന് വേണ്ടി പുറപ്പെടാൻ ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നു. എനിക്കങ്ങനെ ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നെങ്കിൽ! പക്ഷേ എനിക്ക് അതിനുള്ള ഭാഗ്യം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.

അങ്ങനെ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) പുറപ്പെട്ട ശേഷം, ഞാൻ പുറത്തിറങ്ങി (ബാക്കിയായ) ആളുകളുടെ ഇടയിൽ നടക്കുമ്പോൾ, കപടവിശ്വാസിയെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെട്ട ഒരാളെയോ അല്ലെങ്കിൽ അല്ലാഹു ഒഴിവ് നൽകിയ ദുർബലരിൽ ഒരാളെയോ അല്ലാതെ മറ്റാരെയും എൻ്റെ ചുറ്റും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല എന്നതിൽ എനിക്ക് ദുഃഖം തോന്നി.

​തിരുനബി (സ) തബൂക്കിൽ എത്തുന്നതുവരെ എന്നെ ഓർമ്മിച്ചില്ല. തബൂക്കിൽ ആളുകളോടൊപ്പം ഇരിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം ചോദിച്ചു, ‘കഅബ് എന്താണ് ചെയ്തത്?’ ബനൂ സലമയിൽ നിന്നുള്ള ഒരാൾ പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതരെ! അവൻ്റെ രണ്ട് ബർദകൾ (വസ്ത്രങ്ങൾ) അവനെ തടഞ്ഞുവെച്ചു, കൂടാതെ അവൻ്റെ അങ്കം കണ്ട് അവനുണ്ടായ അഹങ്കാരവും.’ അപ്പോൾ മുആദ് ബിൻ ജബൽ (റ) പറഞ്ഞു, ‘നിങ്ങൾ എത്ര മോശമായ കാര്യമാണ് പറഞ്ഞത്! അല്ലാഹുവാണെ! അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതരെ! അദ്ദേഹത്തെക്കുറിച്ച് നല്ലതല്ലാതെ മറ്റൊന്നും ഞങ്ങൾക്കറിയില്ല.’ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) മൗനം പാലിച്ചു.”

കഅബ് ബിൻ മാലിക് (റ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു: “നബി (സ) മദീനയിലേക്ക് മടങ്ങുകയാണെന്ന് ഞാൻ കേട്ടപ്പോൾ, ഞാൻ ആശങ്കയിൽ മുഴുകി, തെറ്റായ ഒഴികഴിവുകളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ തുടങ്ങി. ‘നാളെ ഞാൻ എങ്ങനെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കോപം ഒഴിവാക്കും?’ എന്ന് ഞാൻ എന്നോട് തന്നെ പറഞ്ഞു. ഈ കാര്യത്തിൽ എൻ്റെ കുടുംബത്തിലെ ഒരു വിവേകിയായ അംഗത്തിൻ്റെ ഉപദേശം ഞാൻ തേടി. അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) അടുത്തുവന്നുവെന്ന് പറഞ്ഞപ്പോൾ, എല്ലാ ദുഷിച്ച തെറ്റായ ഒഴികഴിവുകളും എൻ്റെ മനസ്സിൽ നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷമായി, തെറ്റായ പ്രസ്താവനയിലൂടെ എനിക്ക് ഈ പ്രശ്നത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ കഴിയില്ലെന്ന് എനിക്ക് നന്നായി അറിയാമായിരുന്നു. അപ്പോൾ സത്യം പറയാൻ ഞാൻ ദൃഢമായി തീരുമാനിച്ചു.

അങ്ങനെ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) രാവിലെ എത്തിച്ചേർന്നു. അദ്ദേഹം ഒരു യാത്രയിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തുമ്പോൾ, ആദ്യം പള്ളി സന്ദർശിക്കുകയും അവിടെ രണ്ട് റക്അത്ത് നമസ്കരിക്കുകയും ചെയ്ത ശേഷം ആളുകൾക്കായി ഇരിക്കുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം അതെല്ലാം ചെയ്തപ്പോൾ, (തബൂക്ക്) യാത്രയിൽ പങ്കെടുക്കാതിരുന്നവർ വന്ന് (തെറ്റായ) ഒഴികഴിവുകൾ പറയാനും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മുന്നിൽ സത്യം ചെയ്യാനും തുടങ്ങി. അവർ ഏകദേശം എൺപതിലധികം പേരുണ്ടായിരുന്നു. അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) അവർ പ്രകടിപ്പിച്ച ഒഴികഴിവുകൾ അംഗീകരിക്കുകയും, അവരുടെ പ്രതിജ്ഞ സ്വീകരിക്കുകയും, അവർക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട് പാപമോചനം തേടുകയും, അവരുടെ ഹൃദയരഹസ്യങ്ങൾ അല്ലാഹുവിന് വിട്ടുകൊടുക്കുകയും ചെയ്തു.

അഭിവാദ്യം ചെയ്തപ്പോൾ, അതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന ഒരാൾ പുഞ്ചിരിക്കുന്നത് പോലെ അദ്ദേഹം പുഞ്ചിരിച്ചു, എന്നിട്ട് പറഞ്ഞു, ‘മുന്നോട്ട് വരുക.’ ഞാൻ നടന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മുന്നിൽ ഇരുന്നു. അദ്ദേഹം എന്നോട് ചോദിച്ചു, ‘നിന്നെ ഞങ്ങളോടൊപ്പം ചേരുന്നതിൽ നിന്ന് തടഞ്ഞത് എന്താണ്? നിനക്ക് യാത്രചെയ്യാൻ ഒരു മൃഗത്തെ നീ വാങ്ങിയിരുന്നില്ലേ?’ ഞാൻ മറുപടി പറഞ്ഞു, ‘അതെ, അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതരെ! പക്ഷേ അല്ലാഹുവാണെ, താങ്കളല്ലാത്ത ഈ ലോകത്തിലെ ഏതെങ്കിലും ഒരാളുടെ മുന്നിലാണ് ഞാൻ ഇരിക്കുന്നതെങ്കിൽ, ഒരു ഒഴികഴിവ് പറഞ്ഞ് ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കോപം ഒഴിവാക്കുമായിരുന്നു. അല്ലാഹുവാണെ,വ്യക്തമായും വാചാലനായും സംസാരിക്കാനുള്ള കഴിവ് എനിക്കുണ്ട്, എന്നാൽ ഇന്ന് ഞാൻ താങ്കളോട് ഒരു നുണ പറഞ്ഞ് താങ്കളുടെ പ്രീതി നേടിയാൽ, താങ്കൾ എന്നിൽ അതൃപ്തനാകുന്ന സാഹചര്യം അല്ലാഹു ഉടൻ ഉണ്ടാക്കുമെന്ന് എനിക്ക് നന്നായി അറിയാം. എന്നാൽ ഞാൻ താങ്കളോട് സത്യം പറഞ്ഞാൽ, അതുമൂലം താങ്കൾക്ക് ദേഷ്യം വരുമെങ്കിലും, അല്ലാഹുവിൻ്റെ പൊറുതി ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. സത്യമായും, അല്ലാഹുവാണെ, എനിക്ക് ഒഴികഴിവൊന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. അല്ലാഹുവാണെ, താങ്കളുടെ പിന്നിൽ ഞാൻ ഒഴിഞ്ഞുമാറിയപ്പോൾ ഉണ്ടായിരുന്നതിനേക്കാൾ ശക്തിയോ സമ്പത്തോ എനിക്ക് ഒരിക്കലും ഉണ്ടായിട്ടില്ല.’

അപ്പോൾ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) പറഞ്ഞു, ‘ഈ മനുഷ്യൻ തീർച്ചയായും സത്യമാണ് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത്. അതിനാൽ എഴുന്നേൽക്കുക, അല്ലാഹു നിങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ഒരു വിധി പറയട്ടെ.’

​ഞാൻ എഴുന്നേറ്റു, ബനൂ സലമയിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി ആളുകൾ എൻ്റെ പിന്നാലെ വന്നു, എന്നോട് പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവാണെ, ഇതിനുമുമ്പ് നിങ്ങൾ ഒരു പാപം ചെയ്യുന്നതിനും ഞങ്ങൾ സാക്ഷ്യം വഹിച്ചിട്ടില്ല. തീർച്ചയായും, താങ്കളോടൊപ്പം ചേരാത്ത മറ്റുള്ളവർ ഒഴികഴിവുകൾ പറഞ്ഞതുപോലെ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യോട് ഒരു ഒഴികഴിവ് പറയാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞില്ല. താങ്കൾക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോടുള്ള അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യുടെ പ്രാർത്ഥന താങ്കൾക്ക് മതിയാകുമായിരുന്നു.’

അല്ലാഹുവാണെ, അവർ എന്നെ ഒരുപാട് കുറ്റപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നു, ഞാൻ (നബി (സ)യുടെ അടുത്തേക്ക് മടങ്ങിപ്പോയി ഞാൻ നുണ പറഞ്ഞു എന്ന് ഏറ്റുപറയാൻ ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചു, പക്ഷേ ഞാൻ അവരോട് ചോദിച്ചു, ‘എൻ്റെ അതേ വിധി നേരിട്ട മറ്റാരെങ്കിലും ഉണ്ടോ?’ അവർ മറുപടി പറഞ്ഞു, ‘ഉണ്ട്, താങ്കൾ പറഞ്ഞതുപോലെ പറഞ്ഞ രണ്ട് പേരുണ്ട്, അവർക്ക് രണ്ടുപേർക്കും താങ്കൾക്ക് നൽകിയ അതേ ഉത്തരവാണ് നൽകിയത്.’ ഞാൻ ചോദിച്ചു, ‘അവർ ആരാണ്?’ അവർ മറുപടി പറഞ്ഞു, ‘മുറാറ ബിൻ അൽ റബീഅ് അൽ അംരിയും ഹിലാൽ ബിൻ ഉമയ്യ അൽ വാഖിഫിയും.

​അങ്ങനെ അവർ ബദർ യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുത്ത, എനിക്ക് മാതൃകയായ, രണ്ട് ഭക്തരായ ആളുകളെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞു. അവർ അവരെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞപ്പോൾ എൻ്റെ മനസ്സ് മാറിയില്ല.

ആ യുദ്ധയാത്രയിൽ പിന്നോട്ട് നിന്ന എല്ലാവരിലും നിന്ന് ഞങ്ങളോട് മൂന്ന് പേരോടും സംസാരിക്കുന്നത് അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) എല്ലാ മുസ്‌ലിംകളെയും വിലക്കി. അങ്ങനെ ഞങ്ങൾ ആളുകളിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറി, അവർ ഞങ്ങളോട് അവരുടെ മനോഭാവം മാറ്റി. അവസാനം (ഞാൻ താമസിച്ചിരുന്ന) ഭൂമി പോലും എനിക്ക് അപരിചിതമായി തോന്നി, എനിക്കത് അറിയില്ലായിരുന്നതുപോലെ. ഞങ്ങൾ അമ്പത് രാത്രികൾ ആ അവസ്ഥയിൽ തുടർന്നു.

എൻ്റെ രണ്ട് കൂട്ടുകാരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, അവർ അവരുടെ വീടുകളിൽ തന്നെ തുടർന്നു, കരഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു. എന്നാൽ ഞാൻ അവരിൽ ഏറ്റവും ചെറുപ്പക്കാരനും അവരിൽ ഏറ്റവും സ്ഥൈര്യമുള്ളവനുമായിരുന്നു, അതിനാൽ ഞാൻ പുറത്തിറങ്ങി മുസ്‌ലിംകളോടൊപ്പം നമസ്കാരങ്ങളിൽ പങ്കെടുക്കുകയും അങ്ങാടികളിൽ ചുറ്റിക്കറങ്ങുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു, പക്ഷേ ആരും എന്നോട് സംസാരിക്കില്ലായിരുന്നു. ഞാൻ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യുടെ അടുക്കൽ പോവുകയും നമസ്കാരശേഷം അദ്ദേഹം തൻ്റെ സദസ്സിൽ ഇരിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹത്തെ അഭിവാദ്യം ചെയ്യുകയും ചെയ്യും. എൻ്റെ അഭിവാദ്യത്തിന് മറുപടിയായി തിരുനബി (സ) തൻ്റെ ചുണ്ടുകൾ ചലിപ്പിച്ചോ ഇല്ലയോ എന്ന് ഞാൻ നോക്കും. എന്നിട്ട് ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിന് അടുത്ത് നിന്ന് എൻ്റെ നമസ്കാരം നിർവഹിക്കുകയും അദ്ദേഹത്തെ ഒളിഞ്ഞുനോക്കുകയും ചെയ്യും. ഞാൻ എൻ്റെ നമസ്കാരത്തിൽ മുഴുകുമ്പോൾ, അദ്ദേഹം എൻ്റെ നേർക്ക് മുഖം തിരിക്കും, എന്നാൽ ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ നേർക്ക് മുഖം തിരിക്കുമ്പോൾ, അദ്ദേഹം എൻ്റെ നേർക്ക് മുഖം തിരിക്കില്ലായിരുന്നു.

ആളുകളുടെ ഈ കഠിനമായ മനോഭാവം നീണ്ടുപോയപ്പോൾ, ഞാൻ നടന്ന് എൻ്റെ പിതൃസഹോദര പുത്രനും എനിക്ക് ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട വ്യക്തിയുമായ അബൂ ഖതാദയുടെ തോട്ടത്തിൻ്റെ മതിൽ കയറി. ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിന് എൻ്റെ അഭിവാദ്യം അർപ്പിച്ചു. അല്ലാഹുവാണെ, അദ്ദേഹം എൻ്റെ അഭിവാദ്യത്തിന് മറുപടി നൽകിയില്ല. ഞാൻ പറഞ്ഞു, ‘അബൂ ഖതാദാ! ഞാൻ അല്ലാഹുവിൻ്റെ പേരിൽ താങ്കളോട് അപേക്ഷിക്കുന്നു! ഞാൻ അല്ലാഹുവിനെയും അവൻ്റെ ദൂതനെയും സ്നേഹിക്കുന്നുവെന്ന് താങ്കൾക്ക് അറിയാമോ?’ അദ്ദേഹം മൗനം പാലിച്ചു. അല്ലാഹുവിൻ്റെ പേരിൽ അപേക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് ഞാൻ വീണ്ടും ചോദിച്ചു, പക്ഷേ അദ്ദേഹം നിശബ്ദനായിരുന്നു. അപ്പോൾ ഞാൻ അല്ലാഹുവിൻ്റെ നാമത്തിൽ വീണ്ടും ചോദിച്ചു. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവിനും അവൻ്റെ ദൂതനുമാണ് നന്നായി അറിയാവുന്നത്.’ അതോടെ എൻ്റെ കണ്ണുകൾ നിറഞ്ഞൊഴുകി, ഞാൻ തിരിച്ചുപോയി മതിലിന് മുകളിലൂടെ ചാടിയിറങ്ങി.”

കഅബ് (റ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു: “ഞാൻ മദീനയിലെ അങ്ങാടിയിൽ നടക്കുമ്പോൾ, ശാമിലെ നബാത്തികളിൽ (ക്രിസ്ത്യൻ കർഷകർ) നിന്നുള്ള ഒരു നബാത്തിയെ ഞാൻ പെട്ടെന്ന് കണ്ടു. അദ്ദേഹം മദീനയിൽ തൻ്റെ ധാന്യങ്ങൾ വിൽക്കാൻ വന്നതായിരുന്നു. അദ്ദേഹം ചോദിച്ചു, ‘കഅബ് ബിൻ മാലിക്കിൻ്റെ അടുത്തേക്ക് എന്നെ ആര് നയിക്കും?’ ആളുകൾ എന്നെ അദ്ദേഹത്തിന് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാൻ തുടങ്ങി. അദ്ദേഹം എൻ്റെ അടുക്കൽ വന്നു, ഗസ്സാൻ രാജാവിൻ്റെ ഒരു കത്ത് എനിക്ക് നൽകി. അതിൽ ഇപ്രകാരം എഴുതിയിരുന്നു: ‘ നിങ്ങളുടെ കൂട്ടുകാരൻ (നബി (സ)) നിങ്ങളോട് കഠിനമായി പെരുമാറിയെന്ന് എനിക്ക് വിവരം ലഭിച്ചിരിക്കുന്നു. എന്തായാലും, നിങ്ങൾ അപമാനിക്കപ്പെടുകയും നിങ്ങളുടെ അവകാശം നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരിടത്ത് അല്ലാഹു നിങ്ങളെ ജീവിക്കാൻ അനുവദിക്കില്ല. അതിനാൽ ഞങ്ങളോടൊപ്പം ചേരുക, ഞങ്ങൾ നിങ്ങളെ ആശ്വസിപ്പിക്കാം.’

​ഞാൻ അത് വായിച്ചപ്പോൾ, ‘ഇതും ഒരുതരം പരീക്ഷണമാണ്’ എന്ന് ഞാൻ എന്നോട് തന്നെ പറഞ്ഞു. എന്നിട്ട് ഞാൻ ആ കത്ത് എടുത്ത് അടുപ്പിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി കത്തിച്ച് ചാരമാക്കി.

അമ്പത് രാത്രികളിൽ നാല്പത് രാത്രികൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ, ഇതാ! അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യുടെ ദൂതൻ എൻ്റെ അടുക്കൽ വന്നു പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) നിങ്ങളോട് നിങ്ങളുടെ ഭാര്യയിൽ നിന്ന് അകന്നുനിൽക്കാൻ കൽപ്പിക്കുന്നു.’ ഞാൻ ചോദിച്ചു, ‘ഞാൻ അവളെ വിവാഹമോചനം ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടോ; അതോ മറ്റെന്താണ് ഞാൻ ചെയ്യേണ്ടത്?’ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ‘ഇല്ല, അവളിൽ നിന്ന് അകന്നുനിൽക്കുക, അവളുമായി സഹവസിക്കരുത്.’ എൻ്റെ രണ്ട് കൂട്ടുകാർക്കും പ്രവാചകൻ (സ) ഇതേ സന്ദേശം അയച്ചു. അപ്പോൾ ഞാൻ എൻ്റെ ഭാര്യയോട് പറഞ്ഞു, ‘നിൻ്റെ മാതാപിതാക്കളുടെ അടുത്തേക്ക് പോവുക, ഈ കാര്യത്തിൽ അല്ലാഹു തൻ്റെ വിധി നൽകുന്നത് വരെ അവരോടൊപ്പം കഴിയുക.’

കഅബ് (റ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു: “ഹിലാൽ ബിൻ ഉമയ്യയുടെ ഭാര്യ തിരുനബി (സ)യുടെ അടുക്കൽ വന്നു പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതരെ! ഹിലാൽ ബിൻ ഉമയ്യ നിസ്സഹായനായ ഒരു വൃദ്ധനാണ്, അദ്ദേഹത്തെ ശുശ്രൂഷിക്കാൻ വേലക്കാരില്ല. ഞാൻ അദ്ദേഹത്തെ ശുശ്രൂഷിക്കുന്നത് താങ്കൾക്ക് ഇഷ്ടമില്ലേ?’ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, അല്ല (നിങ്ങൾക്ക് അദ്ദേഹത്തെ ശുശ്രൂഷിക്കാം) പക്ഷേ അദ്ദേഹം നിങ്ങളുടെ അടുത്തുവരരുത്.’ അവൾ പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവാണെ, അദ്ദേഹത്തിന് ഒന്നിനോടും ആഗ്രഹമില്ല. അല്ലാഹുവാണെ, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കാര്യം ആരംഭിച്ചത് മുതൽ ഇന്നുവരെ അദ്ദേഹം കരച്ചിൽ നിർത്തിയിട്ടില്ല.’
​ആ സന്ദർഭത്തിൽ, എൻ്റെ കുടുംബാംഗങ്ങളിൽ ചിലർ എന്നോട് പറഞ്ഞു, ‘ഹിലാൽ ബിൻ ഉമയ്യയുടെ ഭാര്യയെ അദ്ദേഹത്തെ ശുശ്രൂഷിക്കാൻ അനുവദിച്ചതുപോലെ, നിങ്ങളുടെ ഭാര്യയെ (നിങ്ങളെ ശുശ്രൂഷിക്കാൻ) അനുവദിക്കണമെന്ന് നിങ്ങൾ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നില്ലേ?’ ഞാൻ പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവാണെ, ഞാൻ അവളെക്കുറിച്ച് അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യോട് അനുവാദം ചോദിക്കില്ല, കാരണം ഞാൻ ഒരു യുവാവായിരിക്കെ ഞാൻ അനുവാദം ചോദിച്ചാൽ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) എന്ത് പറയും എന്ന് എനിക്കറിയില്ല.’

അങ്ങനെ ആ അവസ്ഥയിൽ ഞാൻ പത്ത് രാത്രികൾ കൂടി തുടർന്നു. അതോടെ ഞങ്ങളോട് സംസാരിക്കുന്നത് അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) ആളുകളെ വിലക്കിയ സമയം മുതൽക്കുള്ള അമ്പത് രാത്രികൾ പൂർത്തിയായി. അമ്പതാം ദിവസം രാവിലെ ഞാൻ ഞങ്ങളുടെ വീടുകളിലൊന്നിൻ്റെ മുകളിൽ ഫജ്ർ നമസ്കാരം (പ്രഭാതത്തിന് തൊട്ടുമുമ്പുള്ള നമസ്കാരം) നിർവഹിച്ചപ്പോൾ, അല്ലാഹു (ഖുർആനിൽ) വിവരിച്ച അവസ്ഥയിൽ ഞാൻ ഇരിക്കുകയായിരുന്നു. അതായത്, എൻ്റെ ആത്മാവ് പോലും എനിക്ക് ഇടുങ്ങിയതായി തോന്നി, ഭൂമി അതിൻ്റെ വിശാലതയോടുകൂടി എനിക്ക് ഇടുങ്ങിയതായി തോന്നി, അപ്പോൾ, സലഅ് മലയിൽ കയറിയ ഒരാൾ തൻ്റെ ഉച്ചത്തിലുള്ള ശബ്ദത്തിൽ വിളിച്ചുപറയുന്നത് ഞാൻ കേട്ടു, ‘ഓ കഅബ് ബിൻ മാലിക്! സന്തോഷിക്കുക (സുവിശേഷം ലഭിച്ചതിൽ)!’

​സമാധാനം വന്നിരിക്കുന്നു എന്ന് മനസ്സിലാക്കി ഞാൻ അല്ലാഹുവിന് സുജൂദ് ചെയ്തു. അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) ഫജ്ർ നമസ്കാരം നിർവഹിച്ചപ്പോൾ ഞങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം അല്ലാഹു സ്വീകരിച്ചതായി പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.

അനന്തരം ആളുകൾ ഞങ്ങളെ അഭിനന്ദിക്കാൻ പുറപ്പെട്ടു. സുവിശേഷകരിൽ ചിലർ എൻ്റെ രണ്ട് കൂട്ടുകാരുടെ അടുത്തേക്ക് പോയി, ഒരു കുതിരപ്പടയാളി തിടുക്കത്തിൽ എൻ്റെ അടുത്തേക്ക് വന്നു, ബനൂ അസ്‌ലമയിൽ നിന്നുള്ള ഒരാൾ ഓടി മലകയറി, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ശബ്ദം കുതിരയേക്കാൾ വേഗത്തിലായിരുന്നു. ഞാൻ ആരുടെ ശബ്ദം കേട്ടുവോ, ആ മനുഷ്യൻ സുവിശേഷം അറിയിച്ചുകൊണ്ട് എൻ്റെ അടുക്കൽ വന്നപ്പോൾ, ഞാൻ എൻ്റെ വസ്ത്രങ്ങൾ ഊരി അവന് ധരിപ്പിച്ചു; അല്ലാഹുവാണെ, അന്നേ ദിവസം എനിക്ക് വേറെ വസ്ത്രങ്ങളൊന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. എന്നിട്ട് ഞാൻ രണ്ട് വസ്ത്രങ്ങൾ കടം വാങ്ങി ധരിച്ചു, അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യുടെ അടുത്തേക്ക് പോയി.

​ആളുകൾ കൂട്ടംകൂട്ടമായി എന്നെ സ്വീകരിക്കാൻ തുടങ്ങി, അല്ലാഹു എൻ്റെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിച്ചതിന് എന്നെ അഭിനന്ദിച്ചു, ‘നിങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം അല്ലാഹു സ്വീകരിച്ചതിൽ ഞങ്ങൾ നിങ്ങളെ അഭിനന്ദിക്കുന്നു’ എന്ന് പറഞ്ഞു.

കഅബ് (റ) തുടർന്നു: “ഞാൻ പള്ളിയിൽ പ്രവേശിച്ചപ്പോൾ, അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) ആളുകളോടൊപ്പം ഇരിക്കുന്നത് കണ്ടു. ത്വൽഹ ബിൻ ഉബൈദുള്ളാഹ് വേഗത്തിൽ എൻ്റെ അടുക്കൽ വന്നു, എന്നോട് കൈനൽകി അഭിനന്ദിച്ചു. അല്ലാഹുവാണെ, അദ്ദേഹമല്ലാതെ (ത്വൽഹയല്ലാതെ) മുഹാജിറുകളിൽ (അഭയാർത്ഥികളിൽ) ഒരാളും എനിക്ക് വേണ്ടി എഴുന്നേറ്റില്ല, ത്വൽഹയുടെ ഈ കാര്യം ഞാൻ ഒരിക്കലും മറക്കില്ല.”

കഅബ് (റ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു: “ഞാൻ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യെ അഭിവാദ്യം ചെയ്തപ്പോൾ, സന്തോഷം കൊണ്ട് മുഖം പ്രകാശിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ‘നിൻ്റെ മാതാവ് നിന്നെ പ്രസവിച്ച ശേഷം നീ അനുഭവിച്ചതിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും നല്ല ദിവസത്തിൽ നീ സന്തോഷിക്കുക.’”
​കഅബ് (റ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു: “ഞാൻ തിരുനബി (സ)യോട് ചോദിച്ചു, ‘ഈ പാപമോചനം താങ്കളിൽ നിന്നുള്ളതാണോ അതോ അല്ലാഹുവിൽ നിന്നുള്ളതാണോ?’ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ‘അല്ല, അത് അല്ലാഹുവിൽ നിന്നുള്ളതാണ്.’ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) സന്തോഷവാനായിരിക്കുമ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മുഖം ഒരു ചന്ദ്രക്കല പോലെ തിളങ്ങും, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആ പ്രത്യേകത ഞങ്ങൾക്ക് എല്ലാവർക്കും അറിയാമായിരുന്നു.

ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മുന്നിൽ ഇരുന്നപ്പോൾ പറഞ്ഞു, ‘അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതരെ! എൻ്റെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിച്ചതിൻ്റെ പേരിൽ എൻ്റെ എല്ലാ സമ്പത്തും അല്ലാഹുവിൻ്റെയും അവൻ്റെ ദൂതൻ്റെയും മാർഗ്ഗത്തിൽ ദാനം ചെയ്യാം.’ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) പറഞ്ഞു, ‘നിങ്ങളുടെ സമ്പത്തിൽ കുറച്ച് നിങ്ങൾ വെച്ചേക്കുക, അത് നിങ്ങൾക്ക് ഉത്തമമായിരിക്കും.’ ഞാൻ പറഞ്ഞു, ‘അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ എൻ്റെ ഖൈബറിലെ ഓഹരി ഞാൻ എൻ്റെ കൈവശം വെച്ചേക്കാം.’
​ഞാൻ കൂട്ടിച്ചേർത്തു, ‘അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതരെ! സത്യം പറഞ്ഞതിലൂടെ അല്ലാഹു എന്നെ രക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു; അതിനാൽ ഞാൻ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നിടത്തോളം കാലം സത്യമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും പറയാതിരിക്കുന്നത് എൻ്റെ പശ്ചാത്താപത്തിൻ്റെ ഒരു ഭാഗമാണ്. അല്ലാഹുവാണെ, സത്യം പറഞ്ഞതിലൂടെ എന്നെ സഹായിച്ചതുപോലെ മറ്റേതെങ്കിലും മുസ്‌ലിമിനെ അല്ലാഹു സഹായിച്ചതായി എനിക്കറിയില്ല. അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യോട് ഞാൻ ആ സത്യം പറഞ്ഞത് മുതൽ ഇന്നുവരെ, ഞാൻ ഒരിക്കലും നുണ പറയാൻ ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടില്ല. എൻ്റെ ശേഷിച്ച ജീവിതത്തിലും അല്ലാഹു എന്നെ (നുണ പറയുന്നതിൽ നിന്ന്) രക്ഷിക്കുമെന്ന് ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.’

അങ്ങനെ അല്ലാഹു തൻ്റെ ദൂതന് ഈ വാക്യം അവതരിപ്പിച്ചു: ‘തീർച്ചയായും അല്ലാഹു പ്രവാചകനോടും മുഹാജിറുകളോടും അൻസാറുകളോടും കരുണയോടെ തിരിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ഒരു വിഭാഗത്തിൻ്റെ ഹൃദയങ്ങൾ വ്യതിചലിച്ച് പോകാറായതിന് ശേഷം, വിഷമഘട്ടത്തിൽ അവർ അദ്ദേഹത്തെ പിൻപറ്റി. അവൻ വീണ്ടും അവരോട് കരുണയോടെ തിരിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. തീർച്ചയായും അവൻ അവരോട് അത്യന്തം വാത്സല്യമുള്ളവനും കരുണാനിധിയുമാണ്.’ (വിശുദ്ധ ഖുർആൻ, 9:117)

അല്ലാഹുവാണെ, ഇസ്‌ലാമിലേക്ക് എന്നെ നയിച്ചതിനപ്പുറം, അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യോട് ഞാൻ നുണ പറയാതിരുന്നത് എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അല്ലാഹു എനിക്ക് നൽകിയ ഏറ്റവും വലിയ അനുഗ്രഹമാണ്. കാരണം നുണ പറഞ്ഞവർ നശിച്ചതുപോലെ അത് എന്നെയും നശിപ്പിക്കുമായിരുന്നു,” കഅബ് (റ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
​“ഞങ്ങൾ മൂന്ന് പേർ, അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ)യുടെ മുന്നിൽ സത്യം ചെയ്തപ്പോൾ അദ്ദേഹം ഒഴികഴിവുകൾ അംഗീകരിച്ചവരിൽ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തരായിരുന്നു. അദ്ദേഹം അവരുടെ പ്രതിജ്ഞ സ്വീകരിക്കുകയും അവർക്ക് വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട് പാപമോചനം തേടുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ അല്ലാഹു ഞങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ വിധി കല്പിക്കുന്നത് വരെ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതൻ (സ) ഞങ്ങളുടെ കാര്യം തീർപ്പുകൽപ്പിക്കാതെ വെച്ചു. അതിനെക്കുറിച്ചാണ് അല്ലാഹു പറഞ്ഞത്: ‘തീർപ്പുകൽപ്പിക്കൽ മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ട മൂന്ന് പേരോട് അവൻ കരുണയോടെ തിരിഞ്ഞിരിക്കുന്നു’ (വിശുദ്ധ ഖുർആൻ, 9:118). അല്ലാഹു (ഈ വാക്യത്തിൽ) പറഞ്ഞത് യുദ്ധയാത്രയിൽ പങ്കെടുക്കാതിരുന്നതിനെ കുറിച്ചല്ല, മറിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന് മുന്നിൽ സത്യം ചെയ്തവരുടെ കാര്യത്തിൽ അദ്ദേഹം ഒഴികഴിവുകൾ അംഗീകരിച്ച് വിധി പറഞ്ഞതിന് വിപരീതമായി, ഞങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ വിധി പറയുന്നത് തിരുനബി (സ) മാറ്റിവെച്ചതിനെയാണ് അത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.”

ഈ സംഭവങ്ങളുടെ വിവരണം തുടരുമെന്ന് ഹദ്റത്ത് ഖലീഫത്തുൽ മസീഹ് പറഞ്ഞു.